هدایت همکارانه: آیا امکان استفاده از این شیوه جهت پیشرفت معلمین زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی در ایران وجود دارد؟ ?peer coaching: a possibility for efl teacher development in iran

هدایت همکارانه، شیوه ای است که از طریق آن دو همکار به هم بازخوردهای حمایت کننده و عاری از هرگونه قضاوت و ارزیابی می دهند. این شیوه که مبتنی بر پرس و جو و کاوش شخص معلم جهت ارتقای خویش است از زمان پیدایش اش در آموزش معلم توسط "جویس" و "شاورز" در دهه 1980 بطور گسترده در دنیا مورد بررسی واستفاده قرار گرفته است. دو عامل باعث شد که تحقیقق حاضر به بررسی امکان استفاده از این شیوه در تربیت معلم زبان انگلیسی در فضای کنونی کشورمان بپردازد.از یک طرف، محقق از دیدگاه فرهنگی- اجتماعی ویگوسکی الهام گرفت که مدعی است هر جامعه ساختارهای کلان اجتماعی فرهنگی و تاریخی خودش را دارد که شناخت و عملکرد افراد از جمله معلمین را شکل می دهد و در واقع شناخت معلمین از طریق فعالیت ها و عملکرد هایی که مختص آن جامعه است شکل می گیرد و رشد می یابد. از طرف دیگر، شیوه هدایت همکارانه عقبه ای در تربیت معلم کشورمان ندارد. بنابر این محقق از طریق تحقیق اکتشافی کوشید دریابد که آیا معلمین زبان انگلیسی هنگام مواجهه با مشکلاتی که مربوط به شیوه تدریس شان می شود به همکاران خود رجوع می کنند و از آنها کمک می طلبند؟ جهت نیل به این هدف، از طریق مصاحبه ی نیمه آزاد از 19 معلم زبان انگلیسی و سه ناظر معلم که همه در دو آموز شگاه زبان مشغول به کار بودند مصاحبه به عمل آمد. تحلیل کیفی اطلاعات بدست آمده حاکی از آن بود که تنها یک سوم از کل معلمین شرکت کننده در این تحقیق که خود متشکل از کمتر از نصف معلمین تازه کار بودند تمایل داشتند از همکاران خود کمک بگیرند در حالیکه کلیه ی معلمین مجرب از این کار دوری می جستند. علاوه بر این، نتایج نشان داد که هر چه مدرک تحصیلی معلمین در رشته آموزش زبان انگلیسی بالاتر بود تمایل آنها به رجوع به همکاران بعنوان شیوه ای مناسب جهت حل مشکلات تدریس خود کمتر بود. تحلیل یافته ها مبین این امر است که نگرانی معلمین از عواقب اجتماعی کمک خواهی از همکاران در درجه ی اول و همچنین کمبود وقت جهت ملاقات همکاران در دفتر معلمین و مطرح کردن مشکلات، به مقیاس کمتر، می توانند عامل اکراه آنها در رجوع به همکاران خود باشند. بنا بر این، نتایج کلی این تحقیق حاکی از آن است که شرایط کنونی کشورمان برای بهره جستن از این شیوه ی مبتنی بر همکاری در تربیت معلم زبان انگلیسی مساعد نیست و بهتر است متخصصین تربیت معلم به شیوه دیگری روی بیاورند.